Eén van de geleerde lessen is bijvoorbeeld dat duidelijke afspraken nodig zijn om de locaties voor iedereen zo leefbaar mogelijk te houden. “Soms maakt een kleine groep het voor de rest lastig, bijvoorbeeld door de algemene ruimtes niet schoon te houden”, legt Winkster uit. “Daarom hebben we voor die ruimtes een schoonmaakrooster gemaakt. We hebben alle vluchtelingen duidelijk gemaakt dat iedereen, ongeacht wie je bent, de ruimte schoonmaakt. Dat heeft alle bewoners rust gegeven. Zij leven nu op een schonere locatie en als zij aan de beurt zijn geweest, hoeven ze een aantal maanden niets meer te doen. Daarnaast spreken de bewoners elkaar onderling op deze afspraken aan.”

Tim Winkster

Onderlinge band

Momenteel worden in Opperdoes zeventig en in Andijk tachtig vluchtelingen uit Oekraïne opgevangen. Als locatiemanager zorgt Winkster ervoor dat deze mensen in Nederland in een veilige situatie verblijven en dat alles op beide locaties goed loopt. Ook is hij aanspreekpunt voor particulieren die vluchtelingen opvangen, dat zijn een kleine tachtig adressen. “In het begin hadden mensen veel vragen. Inmiddels hebben de meesten hun weg wel gevonden.”   

De opvang in Andijk is in eerste instantie bedoeld als doorstroomlocatie voor Oekraïners die daarvoor bij een gastgezin verbleven. “We hebben alle gastgezinnen meermaals benaderd en de mogelijkheid tot doorstroming aangeboden”, zegt Winkster. “Het bijzondere was dat er vaak al zo’n onderlinge band was, dat de behoefte aan overplaatsing niet bijzonder groot was. Daar waar doorstroming gewenst was, ging het vaak om mensen die vluchtelingen letterlijk in hun huis en niet in een aparte woonruimte naast hun huis hadden opgevangen.”  

Waarschuwing

“Doordat tweederde van de bewoners in de opvang in Andijk eerst bij Nederlandse gastgezinnen heeft gewoond, merken wij dat zij zelf al beter de weg kunnen vinden in onze samenleving. Ook hebben zij meer van de Nederlandse cultuur meegekregen. Zodoende begrijpen zij snel de gezamenlijke leefregels die wij stellen binnen de Gemeentelijke Opvang Oekraïners. De bewoners houden bijvoorbeeld op eigen initiatief een tweewekelijkse bewonersvergadering en maken daar afspraken over het schoonhouden van de locatie en dergelijke. Het is mooi om te zien dat bewoners er zo mee bezig zijn. Ik geef hen daar ook de complimenten voor. Natuurlijk zijn er altijd mensen die zich niet aan de leefregels houden. Bijvoorbeeld door het afspelen van harde muziek. Deze bewoners vragen we eerst om zich aan de afspraken te houden en als het hierna nodig is, volgt een officiële waarschuwing. Dat er soms onderlinge frustraties tussen bewoners zijn, is logisch. Mensen moeten opeens met elkaar samenleven op een postzegel.”  

Grappige situaties

“Ik wil geen autoritaire baas zijn”, vervolgt hij. “Ik kies ervoor dat niet te zijn. Maar ik heb afgelopen jaar wel gemerkt dat subtiele opmerkingen als ‘Let hier even op’ niet werken in de Oekraïense cultuur. Als je dan uiteindelijk tot een officiële waarschuwing moet overgaan, snappen ze niet waar dat ‘opeens’ vandaan komt. Daarom is het zaak heel duidelijk te zijn over de regels.”

Cultuurverschillen zorgen soms ook voor grappige situaties. “In de opvanglocatie in Andijk is een baby geboren. Maatschappelijk werk en inwoners uit het dorp hebben allerlei spullen voor de moeder ingezameld, waaronder een box. De moeder zei: ‘Dank je wel’ en durfde niet te vragen: ‘Waar dient zoiets voor?’ Dus stond die grote box in hun niet al te grote kamer. We hebben geprobeerd uit te leggen waar Nederlanders een box voor gebruiken, maar de moeder bleef het een vreemd fenomeen vinden. ‘Waarom zou je je kind daarin stoppen?’ De box is uiteindelijk weer weggehaald.”